AYKOME (Altyapı Koordinasyon Merkezi)
AYKOME, “Altyapı Koordinasyon Merkezi”nin kısaltmasıdır.
Büyükşehir belediyelerinde kurulan AYKOME, şehrin altyapı yatırımlarını yapan kurum ve kuruluşların (elektrik, su, doğalgaz, telekom, kanalizasyon vb.) çalışmalarını koordine eden, planlayan ve denetleyen bir karar organıdır.
Amaç; altyapı kazılarının düzensiz, üst üste ve plansız yapılmasını engellemek, şehir trafiğini ve yaşamını olumsuz etkileyen sorunları azaltmaktır.
AYKOME’nin Kuruluş Amacı
1.Altyapı hizmetlerinde koordinasyon sağlamak
Aynı cadde/sokakta farklı kurumların tekrarlayan kazı yapmasını önlemek.
Ortak çalışma takvimleri belirlemek.
2.Şehirde düzeni ve güvenliği sağlamak
Trafiği, yaya geçişini, çevreyi olumsuz etkileyen düzensiz kazıların önüne geçmek.
3.Kaynakları verimli kullanmak
Aynı yerde birden fazla kurumun farklı zamanlarda kazı yapmasıyla oluşan zaman ve maliyet kaybını azaltmak.
4.Altyapı yatırımlarını planlamak
5 yıllık, yıllık ve mevsimlik altyapı yatırım planlarını yapmak.
5.Denetim ve kontrol
Yapılan kazıların standartlara uygunluğunu denetlemek.
Hukuki Dayanak
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (Md. 7, fıkra r)
Büyükşehir belediyelerine altyapı hizmetlerinin koordinasyonu için AYKOME kurma görevi verilmiştir.
Belediyelerin hazırladığı AYKOME Yönetmelikleri → Altyapı çalışmalarının nasıl yürütüleceğini belirler.
AYKOME’nin Görev ve Yetkileri
1.Altyapı Çalışmalarını Koordine Etmek
Elektrik, su, kanalizasyon, doğalgaz, internet/telekom, ulaşım altyapısı çalışmalarını tek elden planlar.
2.Kazı İzinleri Vermek
Belediyeye, kamu kurumlarına ve özel şirketlere kazı yapma izni verir.
3.Yatırım Programlarını Uyumlu Hale Getirmek
Kurumların yatırım planlarını toplar, tek bir yıllık plan haline getirir.
4.Standartlar Belirlemek
Kazıların nasıl yapılacağı, asfaltın nasıl kapatılacağı gibi teknik standartları belirler.
5.Trafik ve Güvenlik Düzenlemeleri Yapmak
Çalışma alanlarının trafiğe etkisini planlar, gerekirse alternatif yollar belirler.
6.Kazı Bedelleri ve Teminatları Belirlemek
Altyapı kazısı yapan kurum/şirketlerden belirli bir bedel alınır.
Kazı sonrası düzenleme yapılmazsa belediye bu bedeli kullanır.
7.Denetim ve Ceza Uygulamaları
Usulsüz, izinsiz veya standartlara aykırı kazı yapan kurumlara yaptırım uygular.
AYKOME Çalışma Süreci
1.Kurumların Başvurusu → Elektrik dağıtım, doğalgaz, su, internet sağlayıcıları altyapı çalışması yapmak için başvurur.
2.AYKOME Değerlendirmesi → Başvuru teknik, trafik ve şehir planlaması açısından değerlendirilir.
3.Yıllık / Dönemsel Yatırım Planı → Onaylanan başvurular tek bir takvimde toplanır.
4.Kazı İzni ve Ruhsat Verilmesi → Belirlenen standartlara göre kazı yapılmasına izin verilir.
5.Denetim → Çalışmalar sırasında belediye ekipleri denetim yapar.
6.Kazı Sonrası Kontrol → Kazı yapılan alanın eski haline getirilip getirilmediği kontrol edilir.
AYKOME’nin Sağladığı Faydalar
✅ Şehir merkezinde sürekli kazı yapılmasını önler.
✅ Trafikte düzen ve güvenlik sağlar.
✅ Belediyenin altyapı yatırımlarını daha etkin planlamasına imkân verir.
✅ Kaynak israfını engeller.
✅ Şehir estetiği ve çevreye verilen zararı azaltır.
✅ Vatandaşın günlük yaşamındaki rahatsızlıkları en aza indirir.
AYKOME’de Yer Alan Kurum ve Kuruluşlar
Büyükşehir Belediyesi (başkanlık ve ilgili daireler)
İlçe Belediyeleri
Elektrik dağıtım şirketleri
Doğalgaz dağıtım şirketleri
Su ve kanalizasyon idaresi (ASKİ, İSKİ vb.)
Telekomünikasyon şirketleri (Türk Telekom, GSM operatörleri)
Karayolları ve ulaşım birimleri
Gerektiğinde üniversiteler, STK’lar
